Aanvallers op afstand houden met stinkende armband

By Milan Lenters

Ongeveer twee op de drie jonge vrouwen (tot 25 jaar) geeft aan dat ze in 2021 weleens op straat zijn lastig gevallen, blijkt uit cijfers van het CBS. Het gaat om roepen, fluiten en sissen, maar ook achterna lopen. De meeste vrouwen negeren dit soort dingen, maar houden hier een naar gevoel aan over. “Het zorgt ervoor dat ze minder zelfverzekerd de straat op gaan”, zegt Roel van der Kamp in dexze aflevering van start-up of the day. Van der Kamp is oprichter van Invi Bracelet, een armband met een super geconcentreerde stinkbom om aanranders op afstand te houden.

Waarom was het voor jou zo belangrijk hier iets tegen te doen?

“In 2014 las ik een onderzoek over seksueel geweld. Ik ben toen met mijn zusje en vriendinnen gaan praten. Ik vond de cijfers echt heftig en wilde weten of zij hier ook mee te maken hadden. Hier ben ik echt van geschrokken, je denkt dat het niet in jouw omgeving gebeurt, maar ook in Rotterdam waar ik destijds studeerde was het aan de hand. Het heeft zoveel impact op mensen, niet alleen vrouwen overigens. Maar het is zo onrechtvaardig dat ik hier iets tegen wilde doen.”

Hoe kwam je op een armband?

“Ik was vooral verbaasd over de middelen die mensen gebruiken om zichzelf te verweren. Zoals sleutels tussen hun vingers om eventuele belagers op afstand te houden. Of ze lopen met aardappelschilmesjes in hun tas. Ook busjes pepperspray komen voor. Vrij agressieve maatregelen die weer meer geweld kunnen uitlokken. Je moet in een split second beslissen. Zie dan nog maar eens op tijd bij die pepperspray te komen en precies op het gezicht te mikken. Bovendien is pepperspray illegaal in Nederland.”

“Ik zocht iets dat aanvallers zonder geweld kan wegjagen, maar het moet wel net zo effectief zijn als bijvoorbeeld pepperspray. Maar zonder iemand te verwonden dus. Iets dat peace of mind geeft, zonder dat je doorhebt dat het er is. Toen kwam ik op een sieraad met een geurcapsule. Een stankgeur wordt in de natuur ook vaak gebruikt om roofdieren af te schrikken. Een stinkdier gebruikt geur, maar ook sommige vlinders.”

Moet ik bij de geur denken aan de ‘ouderwetse stinkbommetjes’ in oplosbaar glas?

“Ja de geur is hier misschien wel mee te vergelijken, maar dan vele malen sterker. In deze ‘bommetjes’ zit waterstofsulfide, dat de bekende geur van rotte eieren afgeeft. Maar deze stof is schadelijk, dus dat konden wij niet gebruiken. Dit is dus gelijk het lastige. Want waarom vinden wij iets stinken? Omdat de meeste dingen die stinken slecht voor onze gezondheid zijn. Je krijgt niet voor niets een walgingsreactie als je bedorven voedsel ruikt. Je hersenen waarschuwen je in feite zodat je niet met ziekteverwekkers in aanraking komt. We moesten dus zoeken naar iets dat wel die walging en afkeer oproept zonder dat het echt schadelijk voor de gezondheid is.”

“Na lang zoeken, raakte ik in contact met een onderzoeksgroep van internationale wetenschappers die ook onderzoek doet voor Defensie. Zij wilden hun formule pas delen toen de Universiteit van Wageningen en Groningen en TNO betrokken raakten.”

Kun je vertellen hoe het werkt?

“De ampul in de armband kun je met een simpele trekbeweging breken, hiervoor moet je nog wel eerst de veiligheidsknop indrukken. Met dit tweetraps veiligheidsmechanisme kun je de ampul nooit per ongeluk breken. Maar in stressvolle situaties, als de fijne motoriek afneemt, is het nog steeds goed te doen. De geur komt na enkele seconden al vrij. De belager schrikt en walgt van de stank. Hierdoor wordt de kans groter dat je weg kunt komen of hulp kunt inschakelen. Ook alarmeert de geur omstanders. De brandweer is al meerdere keren langsgekomen omdat ze melding kregen van een gasachtige lucht. Daar schrik je in het begin van, maar eigenlijk vinden we dit geoorlooft als iemand echt in nood is.”

Werkt de armband?

“Uit onderzoek dat we hebben gedaan met de Universiteit van Groningen en Wageningen blijkt dat de geur zo’n walging oproept dat het de seksuele opwinding van aanvallers kan wegnemen. Kanttekening hierbij is dat seksueel geweld niet enkel gedreven is vanuit lust. Maar aanvallers schrikken wel van de ranzige geur, het doorbreekt hun agressie en het geeft dragers net wat extra tijd om hulp in te schakelen of weg te komen. Zonder dat je de aanvaller direct iets aandoet of dat het product tegen je gebruikt kan worden, zoals bij peperspray.”

“De armband heeft al meerdere pogingen tot verkrachting voorkomen. Dit is nog steeds een hele nare ervaring, maar gelukkig hebben we erger kunnen voorkomen. Verder horen we van veel mensen dat ze zich met de Invi Bracelet veiliger voelen. Het geeft net wat extra vertrouwen en dat straal je ook uit. Het is ook iets mentaals.”

Wat is jullie grootste uitdaging?

“Dat je met geur jezelf kan beschermen, vergt veel van het voorstellingsvermogen van mensen Dit moet je goed kunnen uitleggen. Bovendien is seksueel geweld een gevoelig onderwerp. We proberen het op de juiste manier bespreekbaar te maken. Het is goed dat er de laatste tijd steeds meer aandacht voor komt, maar ik hoop dat zich dat vertaalt in gedragsverandering. Ik hoop dat er een soort tegenbeweging ontstaat, juist mannen kunnen daaraan bijdragen door elkaar aan te spreken op hun gedrag. Ik wil een wereld waarin diegene die intimideert, aangerand of verkracht zich onveilig gaat voelen.”
De belangstelling en de verkopen nemen toe, zowel in binnen- als buitenland. Momenteel zijn we ook bezig met het opschalen van onze productie en werken we aan een nieuwe collectie.”

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.