Fieldlab Campione 2 in Gilze-Rijen Foto: World Class Maintenance
Author profile picture

Nederland telt sinds dit jaar vijf centra waar het midden- en kleinbedrijf (MKB) de integratie van toepassingen met kunstmatige intelligentie – ofwel AI – in zijn productieproces kan uittesten. Dit zijn RoboHouse in Delft, Fieldlab Flexible Manufacturing op de Brainport Industries Campus in Eindhoven, Region of Smart Factories in Groningen, Campione 2 van de organisatie World Class Maintenance in Gilze-Rijen en TValley in Enschede.

Dat meldde de AI-specialist van de belangenbehartigingsorganisatie FME voor technologische bedrijven in Nederland, Jelmer Alberts, tijdens de EAISI Summit in Eindhoven eind november. EAISI staat voor Eindhoven AI Systems Instituut en is een toonaangevende onderzoeksorganisatie van de TU/e op het gebied van de ontwikkeling en toepassing van AI in onder andere de industrie.

De komst van de vijf fieldlabs voor de toepassing van AI is goed nieuws voor het Nederlandse bedrijfsleven. De Europese Commissie is sinds enkele jaren bezig om het MKB aan te laten sluiten op netwerken die de ondernemers helpen gebruik te maken van AI. In heel Europa is dat een probleem omdat kleine en middelgrote ondernemers vaak te weinig tijd en geld hebben om hun productieprocessen aan te passen. Daar is bestudering van het productieproces voor nodig, specifieke kennis om te beoordelen welk type AI het beste geïmplementeerd kan worden en natuurlijk geld om nieuwe apparaten en systemen aan te schaffen en om bij te scholen. 

Ook een slagerij kan robot testen

De vijf AI hubs, zoals de fieldlabs genoemd worden, zijn verspreid over heel Nederland. Maar dat betekent niet dat er altijd een geschikte hub voor elk bedrijf om de hoek zit. Nederland is maar een klein land dus dat moet geen onoverkomenlijk probleem zijn.

Elk fieldlab heeft zo zijn eigen specialiteit. RoboHouse is, zoals de naam doet vermoeden, gespecialiseerd in de toepassing van robots in het productieproces. Denk aan een robot die aan de lopende band handelingen verricht, of die in een slagerij of bakkerij inpakklusjes doet in ijskoude ruimtes. Handig, want wie vindt nu het fijn om daar uren in te vertoeven? Niemand natuurlijk, en een robot voelt er niks van.

In Groningen zit het fieldlab Smart Factories dat gespecialiseerd is in sensoriek, waarbij je kunt denken aan de toepassing van sensoren om allerlei data bij te houden, zoals de temperatuur, de luchtvochtigheidsgraad, hoeveel personen er langs een bepaald punt lopen, hoe warm een bepaalde machine wordt als hij draait, enzovoorts.  

TValley in Twente combineert AI met robotica en sensoriek in machines, bij Fieldlab Flexibel Manufacturing in Eindhoven moet je zijn voor AI in combinatie met AR-toepassingen, vision systemen (zoals geautomatiseerde visuele inspectie) en robotica. Denk aan een camera op een vissersboot die aan de vorm van de gevangen vis (die op de lopende band op de vissersboot al geselecteerd en administratief geregistreerd wordt) herkent of dit schol of tong is, of een zeester die dus teruggegooid moet worden. Stel dat de AI analyseert dat in een bepaald gebied vaak veel te kleine scholletjes gevangen wordt die niet te verkopen zijn omdat er te weinig vlees op zit, dan kan dat de visser doen besluiten om naar een gebied te varen waar de meeste grotere schollen zwemmen. Dat verhoogt zijn opbrengst en verkleint het risico op het moeten teruggooien van onvolwassen visjes.

Liever geen dubbele kosten

Voor de toepassing van AI om machines in de industrie optimaal te benutten en te onderhouden is Campione 2 van World Class Maintenance in Brabant the place to be. De toepassing van AI voor het onderhoud van machines is cruciaal om winst te maken, zegt directeur Paul van Kempen. “Je moet bedenken dat de meeste industriële machines vijftig of zestig jaar meegaan. Aan de installaties verandert niet zo gek veel. Het enige waar je dan nog winst op kunt maken ten opzichte van de concurrentie, is door de machines optimaal te laten draaien.”

Je wilt ze niet te vroeg onderhouden, omdat je dan nodeloos het bedrijfsproces stillegt en dus geen omzet maakt in die periode, zegt Van Kempen. Maar te laat is ook niet goed, want dan kan de machine kapot gaan en heb je dubbele kosten: die van de reparatie en de tijd dat het proces stilligt. Door toepassing van sensoren en AI moet het optimale onderhoudsmoment voor de machines aangekondigd worden.

Campione 2 is een programma van World Class Maintenance, een organisatie die zich inzet voor de industrie in West-Brabant. Het programma wordt gesubsidieerd door de Regio West-Brabant, Midpoint Brabant, de gemeente Tilburg, de Brabantse Ontwikkelmaatschappij (BOM), Rewin en de Rijksoverheid. Ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf kunnen Van Kempen of zijn collega’s bellen om een afspraak te maken over de toepassing van AI in hun productieproces. Zij komen dan langs om dat door te lichten en om te beoordelen of toepassing van AI een zinvolle investering is. Als dat zo is, zullen ze een voorstel doen dat in samenwerking met specifieke technische consultancybureaus in het fieldlab ontwikkeld en getest kan worden. 

Gratis advies

Het adviestraject is doorgaans gratis, zegt Van Kempen. Ook is er een begeleidingsprogramma voor ondernemers die AI willen toepassen in hun productieproces. “We werken daarvoor samen met de Avans Hogeschool.”