3D-printen met oud brood, groente en fruit
Author profile picture

“Giving food waste a second taste.” Dat is de missie van Elzelinde van Doleweerd en Vita Broeken. Met hun bedrijf Upprinting Food hergebruiken de industrial designstudenten aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) eten dat normaal wordt weggegooid. Met een 3D-printer maken zij decoratieve en eetbare elementen voor in gerechten. “Eenderde van het geproduceerde voedsel gooien we weer weg. Dat willen wij op deze manier verminderen”, stelt Van Doleweerd.

In Nederland wordt veel brood weggegooid. Daarom gebruiken de studenten dit als basis voor hun puree. Daarmee maakt een 3D-printer uiteindelijk eetbare vormen. “Daarnaast gebruiken we veel (knol)groente of fruit”, zegt Van Doleweerd. Ook dat verdwijnt vaak in de prullenbak omdat ‘het er niet meer mooi uitziet’, terwijl het nog gewoon eetbaar is. “We drogen het brood waardoor we een soort poeder overhouden. Dat maakt de puree van groente of fruit stevig”, legt ze uit. “Als de vormen geprint zijn, worden ze gebakken en gedroogd. Zo zijn ze langer houdbaar.”

De puree gaat in een spuit in de 3D-printer. Via een kleine naald bouwt de machine laag voor laag een figuur op. Hierdoor mag de puree niet te dik, maar ook niet te dun zijn. De dames experimenteren veel met de ingrediënten. Daarvoor halen zij reststromen op bij de Albert Heijn in Eindhoven. “We weten van te voren nooit wat we krijgen, maar er zijn zo veel mogelijkheden dat we er altijd iets van kunnen maken.”

Restaurants als startpunt

Hoewel supermarkten een grote reststroom hebben, richten de studenten zich nu volledig op restaurants. Horecaondernemingen kunnen een 3D-printer huren of kopen. Zo kunnen zij hun eigen reststromen weer verwerken in gerechten. De studenten gaven afgelopen week een presentatie aan restauranteigenaren en andere geïnteresseerden bij Hubble Community Café. Er werd positief gereageerd. De aanwezigen gaven aan dat veel voedsel in de prullenbak verdwijnt, terwijl het op deze manier nog gebruikt kan worden. Al waren er veel praktische eisen over de gebruiksvriendelijkheid van de printers.

Om te kijken hoe de printer in een restaurant werkt, hebben de studenten het proces getest bij de Karperdonkse Hoeve in Eindhoven. “Klanten reageerden heel positief”, vertelt Ingrid van Eeghem, eigenaresse van de Karperdonkse Hoeve. “Een bedrijf dat bij ons kwam eten wilde zelfs zijn eigen logo geprint hebben.” Naast nieuwe vormen probeerden de koks volgens haar steeds nieuwe recepturen uit. “Het is heel interessant om te zien hoeveel van je eigen reststromen je gewoon nog kunt gebruiken”, vertelt ze. “We hebben echt significant minder weggegooid.” Bovendien zorgde het ook veel een leuke sfeer tussen medewerkers onderling en hun klanten. “Niet alleen de mensen in de keuken waren bezig met de printer. Ook de bediening”, legt ze uit. “Zij onderhielden de printer of gaven klanten uitleg over de werking.”

Wereldwijde interesse

Als restaurants zo met de printer omgaan, is het doel van Upprinting Food gehaald. “Het belangrijkste vinden wij dat restaurants gaan kijken wat ze nog kunnen doen met hun eigen reststromen.” Hierbij kijken de designers niet alleen naar Nederland, maar ook naar andere landen. “We zijn op de Design Week in Beijing geweest. Daar hebben we gewerkt met rijst als basis omdat dat daar de grootste reststroom is”, vertelt Van Doleweerd verder. “Ook daar reageerden restauranteigenaren erg enthousiast.”

Bijdragen aan het verminderen van de voedselverspilling is ook een belangrijk persoonlijk doel van studenten. “Het combineren van duurzaamheid en nieuwe technologie zorgt voor interessante oplossingen”, stelt Van Doleweerd. Dit concept begon als een project op school, maar is in een half jaar tijd uitgegroeid tot een bedrijf. “We hebben deelgenomen aan een accelerator via Design Forum om het idee daadwerkelijk naar de markt te brengen”, vertelt Broeken. Daarnaast kunnen de studenten het bedrijf verder ontwikkelen via TU/e innovation Space, een community waarin de universiteit start-ups en studententeams faciliteert in de beginfase van hun concept.

Bewustwording belangrijk

In de toekomst willen de studenten verder kijken dan restaurants. “Er zijn bijvoorbeeld ook hele grote reststromen bij supermarkten”, geeft Van Doleweerd aan. Als de studenten dat kunnen verminderen, brengt dat grote veranderingen teweeg in Nederland. “We moeten dan eerst kijken naar de ontwikkeling van 3D-printers.” Al is bewustwording volgens hen het belangrijkst. “Mensen moeten thuis ook goed kijken hoeveel voedsel ze weggooien en wat ze daar eventueel nog mee kunnen doen. Onze 3D-printers helpen om daarbij stil te staan.