© Pim van der Mijl
Author profile picture

Niet alles wat in Eindhoven ontstaat, blijft in Eindhoven. In het Utrechtse Lombok, een multiculturele wijk in het midden van Nederland, zijn twee voormalig Design Academy-studenten gestart met een nieuw project: De Voorkamer. In de Voorkamer worden azc’ers in contact gebracht met mensen die al langer in Nederland wonen. “Ik zag de azc-protesten op tv en dacht: ik moet hier iets mee doen.”

Pim van der Mijl was voor een stage in Spanje toen hij in Nederland de protesten tegen de komst van azc’s in Oranje en later ook in Tilburg en Eindhoven zag ontstaan. Hij besloot een oud idee op te poetsen en in Nederland uit te voeren, samen met Shay Raviv, net als Van der Mijl een Design Academy-alumnus.

Toegankelijke stad
Dat idee werd de Voorkamer, een project dat net zo goed in Eindhoven plaats had kunnen vinden als op de plek waar het nu staat: in het Utrechtse Lombok. In beide steden zit een azc en in beide steden is een grote creatieve gemeenschap te vinden. “Uiteindelijk hebben we voor Utrecht gekozen vanwege het grote draagvlak daar en vanwege een goeie ingang op het azc”, zegt Van der Mijl. “We waren toe aan een nieuwe plek, een nieuw avontuur, en Utrecht leek zich, door alle connecties die we in korte tijd hebben opgebouwd, aan te bieden.”

Hij zit in een lege Voorkamer op een krukje gemaakt door bewoners van het Utrechtse azc, aan een bak Arabische koffie. Zo nu en dan komt er iemand binnenlopen. Eerst iemand die vanuit het azc heeft meegeholpen aan de voorbereiding voor de opening van het azc, dan iemand die creatieve lessen wil verzorgen voor de deelnemers aan één van de programma’s.

We brengen mensen met verschillende achtergronden met elkaar in contact, in de hoop dat die twee elkaar leren kennen.”

“Want dat is wat De Voorkamer moet doen”, zegt Van der Mijl. “We brengen mensen met verschillende achtergronden met elkaar in contact, in de hoop dat die twee elkaar leren kennen.” Een eerste beweging daarin is een project waar een Arabische cafetaria gemaakt wordt.

Daarvoor zijn de krukken, kopjes, lampen, backgammonborden en collages al gemaakt door mensen uit het azc en zijn er verschillende teksten geschreven om voor te dragen. De Voorkamer is dan in principe de vaste plek voor het evenement.

COA
Inmiddels zijn ze ongeveer een week open. Vóór de officiële opening liep er al enkele maanden contact met het COA, dat verantwoordelijk is voor alle communicatie tussen bewoners van het azc en externe partijen. Dat ging soms moeizaam. “Want er worden heel veel aanvragen gedaan voor projecten en ze kunnen niet alles faciliteren.”

Eenmaal binnen bij het COA, was het relatief makkelijk om mensen te enthousiasmeren voor het project. “Als je eenmaal met de mensen in gesprek gaat merk je dat er heel veel behoefte is om naar buiten te treden. Binnen het azc zitten bewoners toch vrij geïsoleerd van de rest van de samenleving.”

Armoede
Het idee voor De Voorkamer ontstond toen Van der Mijl in zijn derde studiejaar in een lesmodule na moest denken over armoede in de wereld. “Waarom zou ik daarvoor kijken naar Afrika, een continent waar ik eigenlijk niets vanaf weet? Daarop ging ik praten met mensen in azc’s in Nederland en zag hoe divers hun achtergronden waren. Die achtergronden wilde ik met elkaar verbinden.”

Voor het eerste jaar wordt de Voorkamer volledig gefinancierd door subsidies vanuit drie verschillende fondsen. Daarna is het nog even zoeken naar een verdienmodel. “We proberen de producten die hier gemaakt worden te verkopen maar ik weet nog niet of dat dat genoeg zal zijn om ons draaiende te houden. We zullen ook moeten verdienen aan het organiseren van evenementen.”

Het is dus nog niet zeker hoelang De Voorkamer zal blijven bestaan. Voor een jaar in ieder geval. Wellicht dat het concept in de komende jaren nog in andere steden zal verschijnen. De Voorkamer wordt namelijk ontwikkeld als een overdraagbaar systeem. “Er wordt o.a. gewerkt aan  een handleiding, en verschillende soorten tools. We richten ons  nu eerst op Utrecht, maar in samenwerking met andere partijen zouden we in de toekomst ook ergens anders kunnen starten.” Misschien ooit een Voorkamer in Eindhoven dus.